Sự cố bùn vi sinh - Những sự cố thường gặp và cách khắc phục

 

Sự cố bùn vi sinh là yếu tố thường gặp khi bạn sử dụng sản phẩm này trong hệ thống xử lý chất thải của mình. Sử dụng bùn vi sinh là 1 giải pháp tối ưu cho những doanh nghiệp - đơn vị nào có nhu cầu giải quyết lượng lớn chất thải thường xuyên trong công việc vì tính đơn giản, tiện dụng và giá thành dễ chịu. Việc sử dụng tốt loại bùn này sẽ cho ra hiệu quả và kết quả xử lý đạt kết quả cao hơn so với thông thường.

Tuy nhiên các sự cố khi sử dụng bùn vẫn thường trực trong quá trình sử dụng ở tương lai nếu như bạn không trang bị cho mình một lượng kiến thức đủ để giải quyết sự cố thì sẽ để lại hậu quả không tốt cho bể xử lý chất thải của bạn.

Đó là lí do mà blogxehoi.net mang đến bài viết này nhằm cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết và liên quan đến bùn vi sinh như đặc tính, công dụng, vai trò, các loại bùn - khi nào nên chọn bùn gì và cả đặc biệt tập trung vào các sự cố trong tương lai bạn có thể gặp khi sử dụng bùn vi sinh.

Bùn vi sinh là gì?

Đây là một sản phẩm tạo thành trong quá trình vận hành của hệ thống xử lý nước thải, nhất là duyệt y phương pháp sinh vật học. Bùn vi sinh xử lý chất thải thường sẽ với màu nâu và sở hữu vai trò đặc trưng quan trọng trong các Công trình xử lý nước thải.

Đây là tập kết các vi sinh vật mang khả năng tiếp thụ trên bề mặt và oxy hoá những chất hữu cơ có bên trong nước thải nhờ sự sở hữu mặt của oxy. Thành phần thường bắt gặp trong bùn vi sinh bao gồm nguyên sinh vật, vi khuẩn, nấm, tảo, vi rút. Trong đó vai trò của vi khuẩn là quan yếu nhất trong việc phân huỷ chất hữu cơ cùng lúc vi khuẩn cũng là thành phần cấu tạo cốt yếu của bùn. Vi khuẩn trong bùn bao gồm nguyên sinh động vật, những vi khuẩn hiếu khí và 1 số vi khuẩn dạng sợi. Thành phần vi khuẩn sở hữu trong bùn sẽ có sự đổi thay dựa theo nhiệt độ và thành phần nước thải trong bể.

Như đã nói ở phần trên, Vi khuẩn là đội ngũ vi sinh vật đóng vai trò then chốt trong việc xử lý và phân hủy các chất hữu cơ có trong nước thải. vì vậy có thể nói, về bản chất, thành phần, nồng độ cũng như đặc tính của những hợp chất hữu cơ tồn tại bên trong nước thải quyết định thành phần vi sinh vật trong bùn.

Bùn vi sinh là gì?

 Xem thêm: Cho thuê xe bồn vận chuyển bùn vi sinh uy tín nhất tại Tp. Hồ Chí Minh

Các loại bùn vi sinh và cách phân loại

Bùn vi sinh – là sản phẩm tạo ra từ hệ thống xử lí nước thải. Bao gồm những chủng vi sinh, vi khuẩn và động vật thủy sinh được kết dính cùng nhau dưới dạng bông. Các loại bùn vi sinh thường được sử dụng:

✅ Bùn vi sinh hiếu khí

‒ Có màu khá nhạt, sáng màu.

‒ Thường trong tình trạng lơ lửng nhưng sẽ chuyển sang hiện trạng bông bùn rất nhanh, vì với khối lượng nặng nên thường lắng xuống đáy

‒ Nhiệt độ: lí tưởng cho vi sinh vật phát triển là 20^oC - 30^oC, nếu như vượt 40^oC thì vi sinh vật sẽ chết

‒ Nồng độ, tốc độ tuần hoàn của bùn ở mức độ trung bình

Lưu ý: Vi sinh không thể tồn tại nếu như thiếu oxy, xét nồng độ lí tưởng là 2 - 4 mg/l

✅ Bùn vi sinh thiếu khí

‒ Có màu nâu, so sánh với bùn hiếu khí sẫm hơn

‒ Bông bùn thiếu khí mang kích thước lớn hơn so sánh với bông bùn hiếu khí

‒ Tốc độ lắng vượt trội hơn so với bùn hiếu khí

‒ Các bọt khí nằm trong bông bùn. khi lắng 30 phút, các bọt khí này lớn dần lên.

✅ Bùn vi sinh kỵ khí

‒ Sắc màu đen

‒ Thường xảy ra hiện tượng phồng sau một đến hai ngày khi cho vào chai hoặc can. Nguyên do là khí Metan tạo từ bùn.

‒ Được hình thành trong khoảng 2 loại là bùn dạng hạt và loại thứ hai là bùn khí lơ lửng

‒ Bùn khí lơ lửng: Máy khuấy, trộn làm vận hành dòng chảy lửng lơ bên trong khu bể kỵ khí

‒ Bùn hạt: Bông bùn lớn và tốc độ lắng khá nhanh. Lúc bùn hạt càng to thì tốc độ sinh vật phát triển càng nhanh

‒ Nhiệt độ của bùn kỵ khí không được vượt quá 35^oC

Các loại bùn vi sinh và cách phân loại

Kiểm tra bùn vi sinh trong hệ thống xử lý nước thải

Bùn vi sinh hoạt tính được phân thành 3 loại chính là bùn vi sinh hiếu khí, bùn thiếu khí và bùn kỵ khí. Căn cứ vào từng loại nước thải sử dụng mà bùn vi sinh có cách nhận biết về chất lượng cũng khác nhau. Blogxehoi.net chúng tôi xin phép giới thiệu quá trình kiểm tra bùn vi sinh đang có hiện nay.

✔️ Đối với loại bùn vi sinh hiếu khí:

Có sắc nâu, dạng lơ lửng, đối với dạng hỗn hợp dung dịch bằng đầu lắng thì sẽ có hiện tượng tạo bông. Nếu bạn tắt máy sục khí hoặc thực hiện khuấy trộn thì trong hỗn hợp tạo thành bông bùn, những bông bùn này sẽ kết hợp với nhau và tạo thành 1 thể có khối lượng riêng tương đối nặng, sau một thời gian sẽ bị lắng xuống nước, và cuối cùng nước trong thoát ra sau quá trình xử lý.

✔️ Đối với bùn vi sinh thiếu khí

Có màu nâu sẫm hơn so sánh với bùn hiếu khí, bông bùn cũng to hơn so với bùn vi sinh hiếu khí khiến cho tốc độ lắng cũng nhanh nhiều.

✔️ Đối với bùn vi sinh kỵ khí

Loại bùn kỵ khí có màu đen, tùy vào ứng dụng của mỗi bể làm việc mà ta chia ra làm 2 loại đó là bùn vi sinh kỵ khí lơ lửng hoặc bùn hạt. Tùy vào mỗi dạng bùn mà ứng dụng của chúng cũng rất khác nhau, bùn vi sinh kỵ khí lơ lửng dùng cánh khuấy trộn nhằm tạo nên dòng lơ lửng mục đích là để tăng sự tiếp xúc, còn bùn hạt có tỷ trọng lớn nên sử dụng chủ yếu trong các bể UASB.

Bùn nổi bọt trắng - Sự cố ban đầu quá trình nuôi cấy

Bùn nổi bọt trắng là sự cố đầu tiên thường bắt gặp trong quá trình nuôi cấy 

✅ Hiện tượng: Bọt kích thước to và nổi đầy khắp trên bề mặt bể nước.

✅ Nguyên nhân: 

‒ Giai đoạn đầu của quá trình nuôi cấy, gây nên sự quá tải, bạn cần căn chỉnh lưu lượng nước thải bơm vào trong bể của bạn

‒ Có thể do lượng vi sinh hoạt tính ở bên trong bể xử lý hiếu khí ít hơn so với tiêu chuẩn thông thường(dưới 10% xấp xỉ MLSS<1000mg/lít)

‒ Nồng độ các chất hữu cơ có bên trong bể xử lý sinh học hiếu khí ở mức cao (giá trị COD trong bể vi sinh hoạt tính bị vượt quá tiêu chuẩn (COD>1200mg/lít) COD 800 – 1000 gây cho vi sinh hiếu khí bị sốc).

‒ Kiểm tra xem lượng nước thải đầu vào có bao gồm các độc tố: Javen - dùng trong vệ sinh nhà xưởng, có nhiều chất hoạt động bề mặt hay không,…

‒ Chế độ xả bùn chưa hợp lý gây ra việc nồng độ vi sinh thấp, tiếp tục dẫn đến hiện tượng bị quá tải.

✅ Cách khắc phục su co bun vi sinh:

‒ Kiểm tra nồng độ vi sinh trong bể như đo các chỉ số về SV 30 phút, pH, DO. Nếu bùn vẫn lắng bình thường, SV ở mức không thay đổi thì có thể do rằng lượng nước thải vào có nhiều chất hoạt động bề mặt (ví dụ: bọt trắng nổi như bọt xà phòng). Lúc này ta sục khí, khuấy đều trong vòng thời gian 30 phút đến 1 tiếng. Bọt trong bể sẽ giảm dần rồi hết, thông thường khi đo lại pH của nước thải sẽ  ≥8;

‒ Trường hợp SV 30 bị quá thấp so với bình thường, ta cần lập tức bổ sung lượng vi sinh vật bên trong bể bằng cách mua thêm bùn vi sinh hoặc cho thêm các chế phẩm sinh học, hoặc có thể cân nhắc cắt giảm lưu lượng nước thải bơm vào.

‒ Trong trường hợp bề mặt có bọt trắng xóa và bùn đen là nguyên do của nước thải đầu vào của bạn quá bẩn, kéo đến hiện tượng quá tải. Cần giảm lượng nước thải đầu vào của bể đồng thời bạn nên tính toán lại sao cho tỷ lệ F/M = 0,2 – 0,3.

Bùn nổi bọt trắng - Sự cố ban đầu quá trình nuôi cấy

XEM THÊM: Hướng dẫn nuôi cấy bùn vi sinh đạt chuẩn trong xử lý nước thải

Bùn màu nâu đen, nổi bọt trắng - Sự cố khi môi trường bể xấu

Bùn màu nâu đen, nổi bọt trắng là sự cố thường bị xảy ra khi môi trường bên trong bể của bạn chưa đáp ứng đủ những tiêu chuẩn của việc xử lý chất thải

✅Hiện tượng:

Bọt trắng nổi lềnh bềnh trên bề mặt bể, xen lẫn các bọt này có bùn bám ở trên mặt bọt, khi đo chỉ số SV bạn thấy có 1 lớp bùn nổi trên mặt.

✅ Nguyên nhân:

‒ Khi vi sinh vật trong bể bị chết, lượng vi sinh vật này cũng tiết ra các chất nồng, tạo thành các bọt khí trên bề mặt khiến làm bùn bị chết rồi bám lên các bọt khí đó. Có thể liệt kê 2 lý do gây nên việc này đó là: 

‒ Do hàm lượng oxy hòa tan DO bị thấp, gây ngột, khó thở cho vi sinh làm chết các vi sinh trong bùn 

‒ BOD quá cao dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng cũng có thể là 1 nguyên nhân.

✅ Cách khắc phục:

Đối với trường hợp này bạn cần phải ngay lập tức cứu lấy lượng vi sinh hoạt tính còn sót lại trong bể sinh học hiếu khí 

Kiểm tra liều lượng oxy hòa tan DO bên trong bể. Nếu như chỉ số DO vẫn chưa đảm bảo, bạn nên tắt sục khí rồi để lắng trong thời gian 1 tiếng rồi tiến hành bơm nước thải ra (chủ yếu để ức chế vi sinh vật). Thực hiện bơm nước thải sạch vào trong bể Aerotank rồi sục khí 30 phút tiếp theo sau đó để lắng, rồi lại tiếp tục bơm nước ra

Kiểm tra lại lượng dinh dưỡng trong bể để xác định tỉ lệ C:N:P có phù hợp với loại bùn bạn đang sử dụng hay chưa.

Bùn màu nâu đen - Sự cố khi môi trường bể xấu

Bùn nổi trong bể lắng - Sự cố thường gặp

Bùn nổi trong bể lắng là một trong những sự cố của các loại khuẩn trong bể gây ảnh hưởng trực tiếp tới lượng oxy đang có trong bể

✅Hiện tượng:

Bùn tại bể lắng nổi lên theo từng tảng hoặc thành từng cục có thể màu đen hoặc màu nâu. Bùn nổi trôi lẫn trong dòng nước đầu ra làm mất đi lượng bùn có trong bể.

✅ Nguyên nhân:

Trong bể, các vi sinh vật như Nitrosomonas và Nitrobacter oxy hóa lượng Amoni thành Nitrat, khi bùn vi sinh đi qua bể, rồi  lắng lại dưới đáy bể lắng. Khi đó vi sinh vật tiêu thụ hết DO trong dòng nước thải khiến cho vi sinh vật bị thiếu khí, điều này dẫn đến việc tiêu thụ lượng oxy trong NO3 (khử Nitrat tạo ra khí Nitơ trong bông bùn, khiến bông bùn nhẹ hơn nước rồi nổi lại lên trên bề mặt bể lắng ( gọi là hiện tượng bùn nổi). Một số yếu tố dẫn đến việc bùn bị nổi trên bể:

- Thời gian lưu bùn trong bể lâu so với thông thường

- Nitrat tồn còn lại nhiều trong nước thải sau bể Aerotank

- Lượng COD sau xử lý Aerotank vẫn còn sót lại.

✅ Cách khắc phục: 

Phương án tạm thời của bạn là không để bùn nằm trong bể bị lắng quá lâu, có thể tăng lượng bùn tuần hoàn giúp hạn chế các vùng chết (sau đó bạn kiểm tra lại tính chất của lượng nước thải đầu vào và kiểm tra hiệu quả của việc xử lý Nitrat (khử Nitrat) tại bể vi sinh thiếu khí.

Bùn nổi trong bể lắng - Sự cố thường gặp

Bùn vi sinh là 1 sản phẩm ưu việt mà bạn nên cân nhắc trong quá trình xử lí chất thải môi trường của mình. Sau bài viết vừa rồi, blogxehoi.net hy vọng bạn đã trang bị đầy đủ các kiến thức cần thiết về bùn vi sinh và những sự cố bùn vi sinh trong tương lai để bạn có sự chuẩn bị cũng như phương án xử lý sự cố xảy ra tốt hơn

Tags: sự cố bùn vi sinh, su co bun vi sinh, bùn vi sinh, các loại bùn vi sinh, kiểm tra bùn, bùn nổi bọt trắng, bùn màu nâu đen, bùn nổi trong bể lắng